Devrim Arabaları Nedir ?
Türkiye'nin ilk yerli arabaları olan Devrim Arabaları, 1961 yılında, dönemin başkanı Cemal Gürsel'in emriyle Eskişehir Demir Fabrikası'nında üretilen araçtır.Devrim, mühendisinden, malzemesine tamamen yerli yapım olup 129 günde yapılmıştır.
1961 senesinde Cemal Gürsel, cumhurbaşkanlık koltuğunda işbaşındadır ve Adnan Menderes'in asılmasından az bir süre geçmiştir.Çeşitli firmalarda çalışan 23 tecrübeli türk mühendis gizli bir konunun konuşulması için mektupla Ankara'ya çağrılırlar.Mühendisler hemen işlerini bırakıp Ankara'ya gelirler.
16 Hazıran 1961 günü bakanlıkta bir araya gelen mühendisler ve Genel Müdür Yardımcısı Emin Bozoğlu, Cemal Gürsel'den gelen özel ve gizli mektubu açarak okurlar.Mektupta Cemal Gürsel ,o yıl Cumhuriyet Bayramı'nda halkın görüşüne sunulmak amaçlı tamamen yerli bir araç tasarlanmasını ister.Ayrıca bu araç için 1.400.000 TL ödenek ayrıldığı belirtilir.
Bu mektubu okuyan 23 mühendiste hiçbir endişe duymadan büyük bir heyecanla işe koyulurlar.Çalışma yeri olarak Devlet Demiryolu'nun Eskişehirdeki Cer Atölyesi belirlenir.Zaman oldukça dardır ve yerli bir araç için sadece 129 günleri vardır.
Mühendisler hemen işe başlayarak sabahtan akşama kadar çok az bir uykuyla o zamanki araçların teknolojisinde (4 silindirli,azami hız 135 km/h, 3600 devri/dakika), bir değil tam 3 tane araç tasarlamışlardır. Bu arabalara Devrim 1, Devrim 2 ve Devrim 3 adını verirler.
Ekim ayında tamamlanan arabalar, ilk denemeye hazır hale gelir.Birçok şeyiyle yerli araba (elektrik donanımı, diferansiyel dişleri,kardan istavrozları, motor yatakları,cam ve lastik hariç) el işçiliğiyle gece bile uyumadan 23 tecrübeli ve deneyimli türk mühendisleri tarafından tasarlanır ve halkın gösterimine çıkmak için gün sayar.
Tamamlanan arabaların ikisi krem birisi ise Cemal Gürsel'in siyah isteyebileceği düşünerek siyaha boyanır.Araçların depolarında tren güvenliği nedeniyle hiç benzin bulunmaz.Araçlar trenle Eskişehir'den Ankara Demiryolu Fabrikası'na indirilir ve manevra imkanı sağlama düşüncesiyle 1 litre benzin konulur.Plan ilk olarak sabahleyin Sıhhiyede'ki mobil benzin istasyonunda araçlara dolum yaparak ordan meclise gitmektir.
Sabah oldu ancak ancak eskortlar, meclise gitmeden önce dolum yapılacağından haberdar değillerdir.Meclise varıldığında durum anlaşılır ve alelacele ilk araca dolum yapılır.Ancak ikinci araca dolum yapılmadan cumhurbaşkanı Cemal Gürsel araca biner.Yola çıkıldıktan 100 metre sonra araba durur ve Cemal Gürsel ''Noldu ?'' diye sorar.Arabanın şoförü ise ''Paşam, benzim bitti'' diye cevap verir.Cemal Gürsel'e rica edilerek 1. araca alınır.
Cemal Gürsel arabadan inerken ''garp kafasıyla araba yapıyorsunuz ama şarklı olduğunuz için benzin koymayı unutuyorsunuz.'' diyerek hışımla arabadan dışarı çıkar.Türkiye'nin ilk yerli otomobili, 23 şerefli mühendisin azimi ile yapılır ancak büyük bir aksilikle araçların depolarına benzin konulmadığı için son bulur.
Devrim otomobillerinden, günümüze sadece 1 tanesi kalmıştır.O otomobil ise hala çalışır durumda, Tülomsaş Eskişehir'de cam bir garajta muhafaza edilmektedir.
2008 yılında Tolga Örnek'in yazıp yönettiği Devrim Arabaları adlı film bulunmaktadır.Filmde Devrim Arabasının üretimini ve hikayesini anlatmaktadır.
